“`html
علیرضا نجمی: در روزهای اخیر، همایشی تحت عنوان «محاکمه ظریف و روحانی» برگزار گردید؛ تجمعی که هرچند برآورد حضار آنچنان چشمگیر نبود، اما بازتابهای رسانهای و سیاسی وسیعی داشت. در حالی که اکنون بیش از چهار سال از پایان ریاستجمهوری حسن روحانی میگذرد، همچنان گروهی از جریانات سیاسی به نقد و اتهام علیه او و محمدجواد ظریف ادامه میدهند. پرسش اساسی که باید مطرح شود این است که چرا این هجمهها وجود دارد و چه زمانی قرار است فضای سیاسی کشور از تصفیهحسابهای جناحی فاصله بگیرد.
آیا تکرار این نوع رفتارها در وضعیت کنونی، که کشور با چالشهای اقتصادی پیچیده، فشارهای بینالمللی و نیاز فوری به وحدت ملی مواجه است، بهعنوان کارشکنی در مسیر دولت مستقر تلقی نمیشود؟ با توجه به اینکه بسیاری بر اهمیت عبور از مجادلات گذشته و تمرکز بر حل مشکلات مردم تأکید دارند، بازتولید چنین تجمعات و شعارهایی بیشتر از آنکه به روشنسازی یا پاسخگویی منجر شود، بوی استفاده ابزاری از پروندههای گذشته را تقویت میکند. گویی رقابتهای سیاسی هنوز تحت تأثیر گذشته باقی مانده و «محاکمه» بهانهای نو برای جدالهای کهنه شده است.
در این راستا صحت نقل قول ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، مورد بررسی قرار گرفت؛ او در خصوص این اتهامزنیها اظهار داشت: به نظر من شما موضوع را به طور صحیح نمیبینید. واقعیت این است که کشور به خاطر برخی تصمیمات اتخاذ شده در دوران آقای روحانی و آقای ظریف، امروز با چالشهای جدی مواجه است.
او ادامه داد: هدف من صحبت درباره برجام نیست، بلکه موضوع اصلی من مسئله «اسنپبک» است. اسنپبک یک موضوع بسیار حیاتی برای کشور بود و همانطور که مشخص است، حتی جریانات سیاسی حامی آقای روحانی و ظریف نیز در ماههای اخیر نسبت به آن اظهارنظر کردهاند. به هر حال، اسنپبک به مرحله اجرا درآمد؛ اجرای آن بهطور مستقیم متوجه آقای روحانی و ظریف نیست، اما مسئولیت امضای آن بر عهده آنهاست.
هر فردی که سندی را امضا کرده باید مسئولیت آن را به عهده بگیرد
او افزود: کشور از این موضوع آسیبهای جدی را متحمل شده و مردم ایران به دلیل عواقب اجرای اسنپبک آسیبپذیر شدند. من اینگونه فکر میکنم که اگر چنین خسارتی در زمانی دیگر به وجود میآمد، اعتراضات متعددتری علیه افرادی که این توافقنامه را امضا کردند بروز میکرد. بههر حال، هرکسی که سندی را امضا کرده باید پاسخگو باشد. با این حال، متأسفانه نهتنها در این زمینه شاهد پذیرش مسئولیت نیستیم، بلکه نوعی «فرار به جلو» از سوی آنها وجود دارد.
ایمانی تحت تأکید قرار داد: حتی اگر سکوت میکردند، وضعیت بهتری بود. نمیگویم آنها باید عذرخواهی کنند، اما سکوت در این شرایط به مراتب شایستهتر از موضعگیریهای فعلیشان بود. وقتی در چنین مواقع حساسی، افرادی بر خلاف منافع ملی کشور مثلاً علیه کشوری مانند روسیه اظهار نظر میکنند، این اقدام با منافع ملی در تضاد است و به طور طبیعی باید با واکنشهای منفی مواجه شود.
او تأکید کرد: برای درک عمیقتر موضوع، تصور کنید توافق برجام را نه آقای ظریف، بلکه آقای جلیلی امضا کرده بود. در این صورت، جریان سیاسی حامی آقای روحانی و ظریف چه واکنشی نشان میدادند؟ مسلماً واکنشها بسیار تندتر از امروز بود. این مثال نشان میدهد که برخی رفتارها با نگاهی صرفاً جناحی دنبال میشود نه بهطور ملی.
او ادامه داد: افرادی که توافق را امضا کردند باید بهطور صادقانه بیان کنند که مسئولیت آن با ماست، چه درست باشسته و چه نادرست. اما ادعای اینکه هیچ مسئولیتی ندارند و به دیگر کشورها تقصیر را نسبت میدهند، نوعی رفتار غیرمسئولانه و ناپسند در عرصه سیاست به شمار میآید.
ایمانی تأکید کرد: برای درک بیطرفانهتر ماجرا، باید جای افراد را تغییر دهیم. فرض کنید در زمان آقای احمدینژاد یا آقای رئیسی توافقی مشابه برجام امضا میشد و امضاکننده آن مثلاً آقای جلیلی یا مرحوم امیرعبداللهیان بود. آن زمان، رسانهها و حامیان آقای روحانی و ظریف چه واکنشی نشان میدادند؟
وی خاطرنشان ساخت: متأسفانه هرگاه انتقاداتی نسبت به آقای ظریف یا آقای روحانی بیان میشود، بلافاصله عدهای از این دو نفر دفاع کرده و میگویند که انسجام ملی در خطر است. اما هیچکس نمیپرسد که چرا سخنان و رفتارهای همین آقایان در شرایط حساس امروز کشور، انسجام ملی را به خطر نمیاندازد.
“““html
قوه قضائیه باید جوانب مختلفی را بررسی کند؛ مانند میلیاردها دلاری که در دوران آقای احمدینژاد مشخص نشد کجا رفت
وی به این نکته اشاره کرد: مسئله اصلی این نیست که مقامات قضایی فردی را به محاکمه کشاندهاند. مقامات قضایی هنوز اقدامی نکردهاند. به عقیده من، قوه قضائیه باید جوانب مختلفی را بررسی کند؛ برای مثال، میلیاردها دلار در دوران ایشان که هنوز معین نشده کجا رفته، مورد پیگرد قرار گیرد. همچنین، قوه قضائیه باید در مورد برجام و امضاکنندگان آن نیز ورود کند. من به شخصه از اینکه چنین بررسیهایی انجام نشده، انتقاد دارم.
او ادامه داد: از سال ۱۴۰۰ به بعد، عدهای در حال اعتراض هستند، اما باید یادآوری کنم که امروز دیگر دوران آغاز برجام نیست؛ زمانی که رئیسجمهور وقت اعلام میکرد «همه چیز به پایان رسید و همه مشکلات حل شد». ده سال از آن زمان گذشته و ما نتایج برجام را مشاهده کردهایم؛ افزایش تحریمها، فشارهای بیشتر و حتی رویاروییهای بینالمللی. نمیگویم همه این موارد به طور مستقیم نتیجه برجام است، اما واقعاً دارایی دیگر چه چیزی نصیب کشور ما شد جز خسارات؟
وی اظهار داشت: اجرای اسنپبک، با وجود تلاشهای دولت فعلی برای جلوگیری از آن، در نهایت به وقوع پیوست. آیا نباید از افرادی که برجام و اسنپبک را امضا کردند، سؤالاتی مطرح شود؟ وقتی به تاریخ کشور مراجعه میکنیم، میبینیم بسیاری از قراردادهای قبلی به ایران ضرر رساندهاند. آیا ما امروز دست به قضاوت درباره قراردادهای زمان صفویه، قاجار و پهلوی نمیزنیم؟ پس این هم بخشی از تاریخ ایران است و نسلهای آینده در مورد آن قضاوت خواهند کرد.
ایمانی بر این نکته تأکید کرد: انتقاد به معنای جرم نیست. عدهای فقط میپرسند چرا چنین توافقی امضا شد که منجر به این سطح از خسارات گردید. آیا این پرسش به معنای به هم زدن انسجام ملی است؟ در حالی که آقایان حاضر نیستند بگویند چرا و چگونه چنین توافقی را امضا کردند. نه تنها مسئولیت را نمیپذیرند، بلکه «فرار به جلو» میکنند.
وی افزود: مهم است که بدانیم پای امضای این توافق، نماینده ایران که آقای ظریف بود، نقش داشت، نه وزیر خارجه روسیه یا فرانسه. وقتی در مورد قراردادهای دیگر مانند پروژه کرسنت سالهاست که اعتراض و تحقیق در حال انجام است، چرا درباره برجام نباید سؤالاتی پرسیده شود؟ مگر نه این که آقای زنگنه در همان پرونده با صدای بلند اعلام کرد منافع ملی آسیب دیده است؟ پس چرا آن اعتراض مشروع است و این یکی نه؟
در توافقاتی به حیاتی به اندازه برجام، باید پاسخگویی وجود داشته باشد
ایمانی گفت: من نمیگویم برجام خوب یا بد است، اما میگویم وقتی توافقی به این اندازه اهمیت دارد، باید پاسخگویی نیز در پی آن باشد. اکنون ده سال از آن زمان گذشته و این پرونده به بخشی تاریخی تبدیل شده است. همانطور که امروز درباره قرارداد دارسی صحبت میکنیم، پنجاه سال دیگر نیز درباره برجام و اسنپبک گفتگو خواهد شد.
او ادامه داد: البته در حال حاضر کشور در شرایطی نیست که بخواهیم در گذشته بایستیم یا بر اختلافات قدیمی تأکید کنیم. ما باید از این مرحله عبور کنیم، اما این عبور به معنای انکار نقش امضاکنندگان توافق نیست.
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی از همین آقایان امروز در مواضع خود علیه منافع ملی سخن میگویند. شرایط کنونی کشور نمیطلبد که علیه کشورهایی مانند روسیه و چین مواضع تند و شدید اتخاذ شود. ما از پرونده تاریک روابط روسیه با ایران دفاع نمیکنیم، اما حقیقت این است که در شرایط کنونی، این دو کشور یعنی روسیه و چین بودند که در شورای امنیت سازمان ملل در برابر اجرای کامل اسنپبک ایستادگی کردند و مانع از تشدید بحران شدند.
ایمانی تأکید کرد: وقتی آقایان در چنین شرایطی مواضعی اتخاذ میکنند که به روابط ایران با این کشورها آسیب میزند، این برخلاف منافع ملی است. آقای قالیباف نیز در مجلس گفت که باید به مصالح ملی توجه ویژه شود. اما متأسفانه در برخی رسانههای نزدیک به جریان خاص، شاهد حملات تندی علیه این مواضع هستیم.
او در پایان گفت: این نوع رفتارها واقعاً نگرانکننده است. بایستی از تجربیات گذشته درس بگیریم و نگذاریم که همچنان در فضای سیاسی و جناحی قرار بگریزیم. انتقاد جرم نیست؛ اما عدم مسئولیت در قبال تصمیمات بزرگ، قطعاً ظلم به تاریخ و نفع ملت ایران به شمار میآید.
۳۱۲۲۱
“`