“`html
تینا مزدکی_این ساختارهای برجسته که از دل کوهها، زیر جریانهای آب و عمیقترین نقاط زمین عبور میکنند، بخشی از جالبترین پروژههای عمرانی بشر محسوب میشوند. تونلهای امروزی فقط نشانهای از پیشرفت فناوری حفاری نیستند؛ بلکه سمبلی از قابلیت انسان در فائق آمدن بر موانع طبیعی نیز به شمار میروند. فرآیند ساخت تونلهای معاصر با بهرهگیری از ماشینآلات حفاری عظیم و تکنیکهای پیشرفته در نقشهبرداری زمینشناسی انجام میگردد. پروژههایی که در ادامه معرفی خواهند شد، در نقاط مختلف جهان واقع شده و کاربردهای گوناگونی از جمله انتقال آب و حملونقل شهری دارند. در ادامه به بررسی ۱۰ تونل بزرگ و طولانی در سطح جهانی خواهیم پرداخت:
۱. تونل دلاور (نیویورک، آمریکا)
طول: ۸۵ مایل (۱۳۷ کیلومتر)
این تونل بالغ بر ۵۰ درصد از آب شرب مورد نیاز نیویورک را تأمین میکند؛ به عبارتی دیگر، روزانه نزدیک به یک میلیارد گالن آب را از مخازن کاتسکیلز به مخزن هیلویو منتقل میسازد.
عملیات ساخت این سازه عظیم از سال ۱۹۳۷ شروع شده و در سال ۱۹۵۳ به پایان رسید؛ این پروژه ۱۶ ساله با هزینه ابتدایی حدود ۲۷۲ میلیون دلار آغاز شد که بعدها به طور چشمگیری افزایش یافت. در حال حاضر، این تونل در حال طی کردن بزرگترین مرحله تعمیرات در طی ۱۸۰ سال تاریخ سامانه آبرسانی نیویورک است؛ تعمیراتی که در ابتدا برای اتمام در سال ۲۰۲۳ پیشبینی شده بود، اما حالا تا ۲۰۲۷ به تأخیر افتاده است.
۲. تونل آب پاییانِه (فنلاند)
طول: ۷۵ مایل (۱۲۰ کیلومتر)
این تونل ایمنی آب را برای بیش از یک میلیون نفر در منطقه بزرگ هلسینکی فراهم میآورد. ساخت این تونل از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۲ به طول انجامید و حفاری آن از میان سنگ بستر سخت فنلاند صورت گرفت.
هزینه اولیه این پروژه بالغ بر ۸۸ میلیون دلار بود، اما بعداً به حدود ۹۰ میلیون دلار رسید. این تونل به اندازه کافی بزرگ است تا کامیونهای عریض از آن عبور کنند و در عمق ۳۰ تا ۱۰۰ متری زمین قرار دارد و آب را از دریاچه پاییانِه به شهر هلسینکی انتقال میدهد.
۳. تونل خط ۳ تا ۱۱ متروی سوجو (چین)
طول: ۵۴ مایل (۸۶.۵۴ کیلومتر)
این تونل در واقع نمایانگر توانایی چین در ایجاد سریع زیرساختهای حمل ونقل ریلی شهری است. مراحل ساخت این پروژه از نوامبر ۲۰۱۸ آغاز شد و در ژوئن ۲۰۲۳ به بهرهبرداری رسید؛ به عبارتی، تنها در مدت ۴.۵ سال. هزینه کل این پروژه ۲۷.۴ میلیارد یوان (تقریباً ۴.۲ میلیارد دلار) بوده و در ساخت آن از تجهیزات حفاری پیشرفته و روشهای نوین برای سازگاری با ویژگیهای زمینشناسی متنوع استفاده شده است.
۴. تونل آب داهوفانگ (لیائونینگ، چین)
طول: ۵۳ مایل (۸۵.۳ کیلومتر)
این تونل عظیم فقط در ۲.۵ سال و از سپتامبر ۲۰۰۶ تا آوریل ۲۰۰۹ ساخته شد. این زمان بسیار سریع برای یک پروژه با این حجم و ابعاد به شمار میآید. هزینه ساخت این تونل در حدود ۷۵۰ میلیون دلار تخمین زده شد. این تونل با قطر ۸ متر، آب مخزن داهوفانگ را به هفت شهر بزرگ شمال شرقی چین منتقل میکند که شامل شنیانگ، فوشون و دالیان میباشند.
۵. تونل اورنج–فیش ریور (آفریقای جنوبی)
طول: ۵۱ مایل (۸۲.۸ کیلومتر)
تونل مربوط به رودخانه اورنج-فیش در آفریقای جنوبی به عنوان یک نشانه از مهندسی برجسته و همچنین به عنوان طولانیترین قنات سرپوشیده در نیمکره جنوبی به حساب میآید. آغاز ساختوساز این تونل در سال ۱۹۶۶ و پایان آن در سال ۱۹۷۵ بود که به ۹ سال تلاش و کار مداوم نیاز داشت. این پروژه منابع زیادی صرف کرد و هزینههای ساخت آن حتی از هزینههای سد گاریپ بیشتر شد.
این تونل با یک قطر نهایی ۵.۳۵ متر و با پوششی از بتن به ضخامت ۹ اینچ ساخته شده که به ۸۴۲۰۰۰ متر مکعب بتن نیاز داشت. این مقدار در آن زمان برای کشور آفریقای جنوبی بیسابقه بود. حفاری این تونل تنها از تکنیکهای مته و انفجار بهره گرفت و نزدیک به ۲.۵ میلیون متر مکعب سنگ را از بین برد.
۶. تونل آب بولمن (سوئد)
طول: ۵۱ مایل (۸۲ کیلومتر)
تونل آب بولمن در سوئد بیانگر برتری مهندسی اسکاندیناوی در تأمین آب برای مناطق پرجمعیت به حساب میآید. ساخت این پروژه از تابستان ۱۹۷۵ آغاز و تا سال ۱۹۸۵ به پایان رسید و حفاری آن طی ۱۰ سال به طول انجامید.
این پروژه در طول مسیر خود با تأخیرهای زیادی مواجه گردید و هزینهها نیز به مقدار قابل توجهی افزایش یافت؛ به طوری که برآوردهای اولیه حدود ۳۰۰ میلیون کرون سوئد بود که در نهایت با اتمام پروژه به رقمهای بالاتری رسید.
“““html
در آغاز پروژه حفاری، این هزینه به ۵۰۰ میلیون کرون رسید. این اقدام نیازمند تأیید از چندین سازمان دولتی بود، اما با وجود این دشواریها، تونل راهاندازی شد و همچنان به عنوان یک زیرساخت حیاتی در تأمین آب برای قسمت جنوبی سوئد عمل میکند.
۷. خط مترو M۱۱ استانبول (ترکیه)
طول: ۴۳ مایل (۶۹ کیلومتر)
خط متروی M۱۱ استانبول یکی از بزرگترین و جاهطلبانهترین پروژههای حمل و نقل شهری در ترکیه است که بهمنظور اتصال مرکز شهر به فرودگاه جدید بینالمللی استانبول طراحی شده است.
این پروژه در دسامبر ۲۰۱۶ با بودجه ۹۹۹.۸ میلیون یورو (حدود ۱.۱ میلیارد دلار آمریکا) آغاز گردید. این خط مترو به طور کلی شامل دو بخش است: یکی از گایرت تپه تا فرودگاه استانبول دارای نه ایستگاه و دیگری از هالکالی تا فرودگاه استانبول که شامل هفت ایستگاه است.
۸. خط ۶ متروی چنگدو (چین)
طول: ۴۳ مایل (۶۹ کیلومتر)
خط ۶ مترو در چنگدو با آغاز بهرهبرداری به طولانیترین تونل مترو در جهان تبدیل شد. این تونل از معبد وانگکونگ تا لانجلاگو کشیده شده و در مجموع ۵۴ ایستگاه دارد و از قطارهای ۸ واگنه نوع A با ظرفیت بالایی استفاده میکند.
با پیروی از استانداردهای ساخت مترو در چین، خط ۶ از فن آوری پیشرفته در حفاری تونل، نظارت اتوماتیک بر حفاری و سیستمهای مدیریت پروژه کارآمد بهرهمند میباشد. سرعت بالای ساخت و تکمیل موفقیتآمیز این زیرساخت زیرزمینی وسیع به مهارت بالای چین در توسعه حمل و نقل شهری در مقیاس وسیع اشاره دارد.
۹. تونل نیروگاه برقابی نیلم–جهلم (پاکستان)
طول: ۴۲ مایل (۶۸ کیلومتر)
پروژهی نیلم-جهلم در پاکستان در سال ۱۹۸۹ تصویب شده بود، اما مراحل ساخت آن از سال ۲۰۰۸ آغاز گردید. این پروژه برای یک دوره هشتساله با هزینه ۳۰۲ میلیون دلار برنامهریزی شده بود، اما در نهایت هزینه نهایی به ۱.۵۲ میلیارد دلار رسید.
این پروژه اکنون توان تولید ۵۱۵۰ گیگاوات ساعت در سال را داراست و تعرفه آن ۱۳.۵۰ روپیه پاکستانی به ازای هر واحد است. این پروژه به دلیل ناتوانی در رعایت اصول طراحی، برنامهریزی نامناسب و چالشهای ناشی از وضعیت جوی با مشکلات متعددی روبهرو بوده است.
۱۰. تونل امیسور اورینته (مکزیکوسیتی، مکزیک)
طول: ۳۹ مایل (۶۲.۵ کیلومتر)
تونل امیسور اورینته در مکزیکوسیتی به عنوان بزرگترین پروژه زیرساختی این کشور شناخته میشود و احتمالاً یکی از چالشبرانگیزترین پروژههای حفر تونل در دنیا نیز به شمار میآید. کار ساخت تونل فاضلاب از سال ۲۰۰۸ شروع شد و انتظار میرفت که تا سال ۲۰۱۲ به پایان برسد، اما در نهایت این پروژه ۱۱ سال به طول انجامید و در سال ۲۰۱۹ به اتمام رسید.
هزینه نهایی احداث تونل تقریباً به ۱.۷ میلیارد دلار رسید که بیشتر از دو برابر برآورد اولیه بود. این تونل اکنون با ظرفیت تخلیه ۱۵۰ متر مکعب در ثانیه به بیش از ۲۰ میلیون نفر خدماترسانی کرده و امکان پیشگیری از سیلاب و مدیریت فاضلاب را برای منطقه شهری مکزیکوسیتی فراهم نموده است.
طولانیترین تونلهای جهان ظرفیت بینظیری را در مهندسی راهحلها برای چالشهای حیاتی تأمین آب، مدیریت سیلاب و زیرساختهای حمل و نقل نشان میدهند. این ده پروژه شگفتانگیز بههمراه هم نمایانگر صدها میلیارد دلار سرمایهگذاری و دهها سال تلاش کار ساختمانی بودهاند که مبتنی بر فناوریهای پیشرفته حفاری تونل، نقشهبرداری پیشرفته زمینشناسی و نیروی کار انبوه هستند.

منبع: interestingengineering
۲۲۷۳۲۳
“`